Czemu służy badanie [FeNO] ?
Jest to nowoczesne, nieinwazyjne badanie służące określeniu stanu zapalnego układu oddechowego, głównie w astmie. Stężenie NO (tlenku azotu) w płucach jest wyznacznikiem stanu zapalnego w astmie i pośrednio określa nam zapotrzebowanie na leki przeciwzapalne /kortykosterydy wziewne/. Do czasu wprowadzenia tego badania stan zapalny w oskrzelach był określany zwykle metodami inwazyjnymi, czyli np. na podstawie biopsji oskrzeli lub płukania w czasie bronchoskopii /BAL/, bądź też oceny cytologicznej plwociny indukowanej.
Wskazania do wykonania badania:
1. astma oskrzelowa,
2. eozynofilowe zapalenie oskrzeli,
3. alergiczny nieżyt nosa,
4. diagnostyka przewlekłego kaszlu,
Jak się przygotować do badania ?
W celu uzyskania najbardziej wiarygodnego wyniku należy:
1. zachować przerwę w spożyciu wszelkich pokarmów i płynów – ok 1h przed badaniem,
2. powstrzymać się od intensywnego wysiłku fizycznego – ok 1h przed badaniem,
3. powstrzymać się od palenia (ok 1h), ważne również aby poinformować przed badaniem, że jest się osobą palącą,
4. poinformować przed badaniem o wcześniejszym wystąpieniu bądź aktualnie trwającej infekcji wirusowej układu oddechowego.
Opis badania oraz wyniku.
Badanie jest proste, bezbolesne i nieinwazyjne. Polega na spokojnym wdechu i wydechu przez jednorazową głowicę z filtrem antybakteryjnym. Wszystkie etapy badania są widoczne (odpowiednio stymulowane) na ekranie monitora. Ogólnie przyjętym progiem normy dla dzieci jest wartość 20 ppb NO, zaś dla dorosłych 25 ppb NO. Powyżej 35 ppb NO u dzieci, zaś u osób dorosłych powyżej 50 ppn NO podejrzewa się istotnie klinicznie zapalenie związane z obecnością komórek eozynofilowych typowych dla astmy alergicznej. Wzrost NO często wyprzedza napad astmy oskrzelowej, nawet gdy wartości wentylacyjne /FEV1/ w klasycznej spirometrii są jeszcze prawidłowe. Jest to cenna wskazówka dla lekarza nakazująca intensyfikacje leczenia przeciwzapalnego (wzrost dawek wziewnych kortykosteroidów). Z kolei niskie wartości NO, przy prawidłowych wartościach wentylacyjnych i braku klinicznych objawów astmy pozwalają na bezpieczną redukcję tego leczenia przeciw zapalnego. W dokumentacji choroby przechowujemy kolejne badania NO monitorując w ten sposób stan zapalenia alergicznego, przebiegu astmy i skutecznego leczenia.
Przeciwwskazania do badania.
Brak możliwych powikłań, badanie może być powtarzane wielokrotnie. Co więcej -jest ono zalecane przez medyczne towarzystwa naukowe, zajmujące się diagnostyką alergii i astmy, do wykonywania w rutynowej praktyce medycznej. Badanie wykonuje się u pacjentów w każdym wieku.